۷نکته کلیدی برای خرید فرش دستباف

فرش دستباف یکی از پر طرفدارترین محصولات کشورمان است. حتی پیشرفت‌های صورت گرفته در تولید فرش ماشینی و کاهش قیمت فرش به واسطه تولید فرش با ماشین نیز نتوانسته است از محبوبیت آن کم کند. از نکات جالب توجه در فرش دستباف این است که پس از استفاده و به قول معروف پا خوردن، زیبایی آن بیشتر شده و حتی ارزش مالی آن نیز افزایش پیدا خواهد کرد.

اگر قصد خرید فرش دستباف دارید، باید انواع این فرش را به خوبی بشناسید. و با مشاهده قسمت‌های مختلف فرش بتوانید کیفیت آن را تشخیص بدهید.

فرش دستباف ایرانی علاقه‌مندان بسیاری در داخل و خارج از کشور دارد. عده‌ای از علاقه مندان فرش، خرید فرش دستباف را به شکل سرمایه گذاری درازمدت می‌بینند. چرا که گذر زمان نه تنها از ارزش آن کم نمی‌کند، بلکه موجب بیشتر شدن ارزش مالی فرش می‌شود. همچنین با صرف کردن پس انداز خود برای خرید فرش دستباف می‌توانید از ارزش پولتان در برابر تورم محافظت کنید.  در صورت نیاز با فروختن فرش، سرمایه خود را نقد کنید.

در انتخاب طرح فرش دستباف، سلیقه خریدار و بودجه‌ای که برای خرید در نظر گرفته است حرف اول را می‌زند. شاید اکثر افراد فرش دستباف را با یک گل بزرگ در وسط و گوشه‌های پر از گل و برگ بشناسند. اما باید بدانید که طرح‌های زیبا و متنوع دیگری نیز برای این نوع فرش وجود دارد و الزامی به خرید فرش دستباف با طرح یاد شده ندارید.

مزایای خرید فرش دستباف

خرید فرش دستباف، در مقایسه با فرش ماشینی، مزایایی دارد. برخی از این مزایا عبارتند از:

• فرش دستباف اصیل ایرانی در صورت استفاده صحیح عموماً طول عمر بیشتری در مقایسه با فرش‌های ماشینی دارد. در فرش‌های دستبافی که از مواد طبیعی در رنگ کردن الیافشان استفاده شده باشد، با استفاده مداوم، شستشو و پا خوردن فرش، محصول زیباتر شده و ارزش مالی آن بیشتر می‌شود.

با توجه به اینکه از الیاف طبیعی برای بافت فرش دستباف استفاده می‌شود، این نوع فرش‌ها در زمستان گرم و در تابستان خنک هستند. راه رفتن بر روی آن‌ها حس خوشایندی را به شخص منتقل می‌کند. به دلیل اینکه در بافت فرش ماشینی از مواد پلاستیکی و غیر طبیعی استفاده می‌شود، از این ویژگی برخوردار نیست.

• بعضی از الیاف مصنوعی به کار گرفته شده در فرش ماشینی برای کودکان و یا اشخاص مبتلا به بیماری‌های تنفسی نظیر آلرژی و آسم مضر بوده و موجب تشدید بیماری آن‌ها می‌شود. اما در فرش دستباف از الیاف طبیعی استفاده شده است. همین موضوع باعث می‌شود که استفاده از آن هیچ گونه خطری برای افراد مبتلا به بیماری‌های تنفسی نداشته باشد. در صورتی که فردی با مشکلات تنفسی در منزل دارید، در خرید فرش دستباف باید این مزیت را در نظر بگیرید.
• احتمالاً بارها پس از راه رفتن بر روی فرش‌های ماشینی، متوجه تولید الکتریسیته ساکن شده‌اید. به دلیل اینکه در تولید فرش دستباف، الیاف پلاستیکی با پشم، ابریشم و پنبه جایگزین شده است، با راه رفتن بر روی این نوع فرش الکتریسیته ساکن تولید نمی‌شود.

انتخاب طرح فرش دستباف

با در نظر گرفتن نکات زیر می‌توانید فرش مناسب برای خود را انتخاب کنید:

• اگر به دنبال خرید فرش دستبافی هستید که مانند یک باغ گل به نظر برسد و از بافت ریز و هنری برخوردار باشد، طرح لچک و ترنج یا شکارگاه تبریز و اصفهان و یا ریزماهی خوی برای شما مناسب می‌باشد. البته باید این نکته را در نظر داشته باشید که فرش‌های یاد شده گرانقیمت هستند.
• اگر به طرح‌های روستایی و ایلیاتی در فرش علاقه مند هستید، می‌توانید خرید فرش دستباف را از محصولات تولید شده در استان‌های گلستان، کردستان، خراسان شمالی و فارس انجام دهید. طرح‌هایی نظیر درخت و انسان، گل و مرغ، انسان و حیوان و جزو طرح‌های پر استفاده در محصولات این استان‌ها هستند. برخی از فرش‌های دستباف تولید شده با این نوع طرح ها، به صورت درشت بافی تولید شده اند. همین موضوع باعث می‌شود قیمت آن‌ها در مقایسه با دسته قبلی ارزان‌تر باشد.
• اگر قصد دارید کف خانه خود را با استفاده از فرش‌های ساده تزئین کنید، فرش‌های تولید شده در کرمان و اردکان برای شما مناسب هستند. طرح این نوع از فرش‌های دستبافت عموماً از طبیعت کویر و فضای آن الهام گرفته شده است و در آن از رنگ‌های خاکستری، شتری و کرم استفاده شده است.
• اگر به طرح‌های مدرن علاقه مند هستید و می‌خواهید فرش دستباف را در کنار مبلمان و دکوراسیون اسپرت قرار دهید، خرید فرش دستباف تولید شده در اصفهان، اراک یا کاشان را به شما توصیه می‌کنیم. در بافت این نوع فرش‌ها اغلب از طرح‌های هندسی استفاده شده است.
• اگر بودجه زیادی برای خرید فرش دستباف در نظر نگرفته‌اید، می‌توانید فرش‌های تولید شده در زنجان، همدان و کاشان را در نظر بگیرید. این نوع فرش‌ها که با استفاده از پشم کلفت بافته می‌شوند، عموماً از قیمت پایین‌تری در مقایسه با فرش‌های دسته‌های قبل برخوردار هستند.

نکاتی برای تشخیص کیفیت در زمان خرید فرش دستباف

یکی از مهم‌ترین نکاتی که در خرید فرش دستباف باید در نظر بگیرید، کیفیت فرش است. برای تشخیص کیفیت باید فرش دستباف را به خوبی بشناسید و با مواردی که ارزش آن را تعیین می‌کنند آشنا باشید. در ادامه مطلب این موارد را معرفی می‌کنیم.

بررسی ابعاد و تقارن فرش

در خرید فرش دستباف باید متقارن بودن طرح و ابعاد فرش را بررسی کنید. از آن جایی که این نوع فرش با دست انسان بافته می‌شود، وجود چند سانتی متر اختلاف در طرح و اندازه قسمت‌های مختلف فرش امری طبیعی است و نمی‌توان آن را نقص در نظر گرفت. اما اختلاف فاحش و بیش از این مقدار، مخصوصاً در فرش‌های کوچک‌تر و قالیچه ها، به نوعی نقص محسوب شده و از ارزش فرش کاسته می‌کند.

همچنین به تقارن رنگ شکل‌های بافته شده در قسمت‌های مختلف فرش دقت کنید. ناتمام ماندن شکل‌ها و موتیف‌های فرش و ناپدید شدن ناگهانی شاخه‌ها و خط‌ها در یک فرش دستباف نقص در نظر گرفته می‌شود.

بررسی ثبات رنگ فرش

پیش از خرید فرش دستباف باید از ثبات رنگ آن اطمینان حاصل کنید. باید دقت کنید که اختلاف رنگ قسمت انتهایی پرز فرش با سطح فرش، زیاد چشمگیر و قابل توجه نباشد؛ در صورتی که این اختلاف قابل توجه بود، احتمالاً فرش دستباف مورد نظر با استفاده از رنگ‌های جوهری رنگ شده است. برای اطمینان حاصل کردن از این موضوع می‌توانید یک تکه پارچه را با آب مرطوب کنید و بر روی قسمت‌های مشکوک فرش بکشید. رنگ گرفتن پارچه به معنی استفاده از رنگ‌های جوهری در فرش خواهد بود.

لازم است که پیش از خرید فرش دستباف، فرش مورد نظر را در معرض نور طبیعی قرار داده و زوایای مختلف آن را بررسی کنید. فرشی که با کیفیت و ارزشمند باشد، از رنگ یکنواختی در تمام سطح فرش برخوردار است. در فرش‌هایی که طرحی ساده دارند، اختلاف رنگ و دو رنگی جلوه بیشتری دارد.

بررسی پرز فرش

با کیفیت بودن پرز فرش نقش زیادی در دوام و ماندگاری آن ایفا می‌کند. فرشی که با کیفیت باشد، پرزهای آن انعطاف پذیر، درخشان و بادوام هستند. فرش دستبافی که پرز آن نرم باشد، گرد و خاک بیشتری را جذب می‌کند و از دوام کمتری در مقایسه با فرش‌های با پرز ضخیم برخوردار است. همچنین تمیز کردن پرزهای نرم بسیار دشوارتر از تمیز کردن پرزهای ضخیم و خشن است.

بررسی تراکم و یکنواختی طرح فرش دستبافت

مهم‌ترین موضوعی که تعیین کننده ارزش فرش دستباف است، بافت فرش است. بنابراین در خرید فرش دستباف باید به بافت آن به صورت ویژه توجه کنید. برای بررسی کیفیت بافت فرش، باید پشت آن را مورد بازدید قرار دهید.با مشاهده پشت فرش و دقت به قسمت‌های مختلف آن، از نکاتی نظیر میزان یکنواختی طرح، تعداد گره‌های فرش، نحوه‌ی تراکم و کوبیدگی پودها اطلاع پیدا خواهید کرد.

در بررسی پشت فرش باید این موضوع را در نظر داشته باشید که فقط در فرش‌های دو پوده و بیشتر از آن می‌توانید امتداد پودها را در پشت فرش مشاهده کنید. در فرش‌هایی که در آن‌ها ردیف‌های بافته شده به خوبی کوبیده شده باشند، در قسمت پشت فرش پودها کمتر به چشم می‌آیند.

بررسی میزان پوسیدگی و رفو شدگی فرش

برای بررسی این مورد نیز باید قسمت پشت فرش را مورد بازدید قرار دهید. چرا که از پشت فرش بهتر می‌توانید قسمت‌های دارای بافت ناجور و یا پوسیده یا رفو شده را تشخیص دهید. قسمتی از فرش که رفو شده باشد، محکم‌تر و زبرتر از سایر قسمت‌های فرش است و نشانه‌هایی از سوزن خوردگی در آن دیده می‌شود.

همچنین با تا کردن فرش، قسمت‌هایی که مشکوک به پوسیدگی باشند صدایی خفیف و مخصوص به شکستگی خواهند داد. با بررسی این نکات پیش از خرید فرش دستباف می‌توانید کیفیت فرش را تشخیص دهید.

برای بررسی کیفیت پرزهای فرش، باید دست خود را بر روی پرزها بکشید. فرشی که با کیفیت و ارزشمند باشد، ارتفاع پرزهای قسمت‌های مختلف آن یک اندازه بوده و سطح فرش خالی از هرگونه موج و یا اختلاف سطح خواهد بود. این نکته را در نظر داشته باشید که نمی‌توان ارتفاع پرز فرش را به عنوان معیار کیفیت و ظرافت فرش دستباف در نظر گرفت.

سخن پایانی برای خرید فرش دستباف

در این مطلب نکات زیادی را در مورد ارزیابی کیفی در زمان خرید فرش دستباف بیان کردیم. بدون شک اگر اهل خرید این نوع فرش باشید و بنا باشد بهای سنگین خرید آن را بپردازید، باید آشنایی خوبی با فرش داشته و تمام نکات گفته‌شده را به دقت ارزیابی کنید تا سرتان کلاه نرود.